اهمیت اقتصادی تاب آوری رسانه در حفظ پایداری مالی رسانه‌ها و جلوگیری از سقوط در بحران‌های اقتصادی نقش حیاتی دارد.
تاب‌آوری رسانه به معنای توانایی سازمان‌ها و نهادهای رسانه‌ای در حفظ عملکرد مؤثر و مستمر خود در مواجهه با فشارها، تغییرات سریع، بحران‌ها و نوسانات اقتصادی است که بدون از دست دادن کیفیت و اعتماد عمومی به فعالیت ادامه دهند.
اهمیت اقتصادی تاب‌آوری رسانه در این است که رسانه‌های تاب‌آور قادرند در شرایط بحران‌های مالی، اجتماعی و سیاسی، جایگاه خود را در بازار حفظ کنند و از سقوط و فروپاشی جلوگیری نمایند، که این امر موجب تضمین پایداری اقتصادی و تداوم درآمدزایی آن‌ها می‌شود.
همچنین اهمیت اقتصادی تاب آوری رسانه به دلیل نقش آن در حفظ اعتماد عمومی و اعتبار رسانه‌ها است.
وابستگی صرف به درآمدهای تبلیغاتی یا حمایت‌های دولتی، رسانه‌ها را در برابر نوسانات بازار آسیب‌پذیر می‌کند؛ بنابراین تاب‌آوری رسانه شامل ایجاد اقتصاد پایدار و تنوع منابع درآمدی است که به رسانه‌ها امکان می‌دهد در شرایط نامطمئن اقتصادی نیز فعالیت کنند.
اهمیت اقتصادی تاب آوری رسانه در تضمین تداوم فعالیت رسانه‌ها حتی در شرایط بحرانی، باعث حفظ اشتغال و درآمدزایی در این صنعت می‌شود.
از سوی دیگر، رسانه‌های تاب‌آور با حفظ اعتماد عمومی و ارائه اطلاعات دقیق و به‌موقع، نقش مهمی در امنیت عمومی و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی ایفا می‌کنند که این امر به ثبات بازار و کاهش ریسک‌های اقتصادی کمک می‌کند.
سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های فناوری قوی، منابع انسانی متخصص و فرهنگ سازمانی مقاوم، همراه با ایجاد روابط مؤثر با مخاطبان و همکاری با نهادهای مختلف، از عوامل کلیدی تقویت تاب‌آوری رسانه و در نتیجه تضمین بقا و رشد اقتصادی آن‌ها است.
تاب‌آوری رسانه شرط لازم برای حفظ استقلال و بی‌طرفی رسانه‌هاست و همچنین به عنوان یک رکن اساسی در تضمین پایداری اقتصادی، استمرار فعالیت‌ها و ارتقای کیفیت اطلاع‌رسانی در شرایط متغیر اقتصادی و اجتماعی عمل می‌کند.
در دنیای پرتغییر امروز، تاب آوری رسانه به عنوان توانایی سازمان‌های خبری و رسانه‌ای برای مقاومت در برابر چالش‌های مالی، فناوری و رقابتی، به یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده در موفقیت این صنعت تبدیل شده است.
تاب‌آوری رسانه شامل توانایی تطبیق با الگوهای جدید درآمدزایی، کاهش هزینه‌ها و بهره‌وری بیشتر نیز می‌گردد.
در عصر دیجیتال، جایی که رسانه‌های سنتی با کاهش درآمدهای تبلیغاتی و رقابت شدید با پلتفرم‌های آنلاین مواجه‌اند، تاب آوری رسانه به معنای بازتعریف مدل‌های کسب‌وکار و یافتن راه‌های نوین برای ایجاد ارزش اقتصادی است. این مقاله به بررسی ابعاد اقتصادی تاب آوری رسانه می‌پردازد و نشان می‌دهد چگونه سازمان‌های رسانه‌ای می‌توانند در شرایط نامطمئن اقتصادی، از طریق استراتژی‌های مالی هوشمندانه و نوآوری، به بقای پایدار دست یابند.
تنوع در منابع درآمدی اساس تاب آوری اقتصادی رسانه هاست.
یکی از اصلی‌ترین اقداماتی که رسانه‌ها می‌توانند برای دستیابی به تاب آوری رسانه انجام دهند، تنوع‌بخشی منابع درآمدی است.
بر اساس سنت اینگونه متداول بوده است که رسانه‌ها به شدت به درآمدهای تبلیغاتی متکی بوده‌اند، اما با کاهش بودجه تبلیغاتی شرکت‌ها و جذب تبلیغات توسط پلتفرم‌های دیجیتال مانند گوگل و …، این وابستگی به عاملی ناکار امد وهمراه با ریسک تبدیل شده است.
رسانه‌هایی که موفق به ایجاد منابع درآمدی متنوع مانند اشتراک‌های پولی، فروش محتوا، خدمات مشاوره‌ای، همکاری با سازمان‌های غیرانتفاعی یا حتی ایجاد محصولات جانبی (مانند رویدادهای زنده یا فروش محصولات مرتبط با برند) شده‌اند، در برابر نوسانات اقتصادی مقاومت بیشتری داشته‌اند.
فناوری یکی از ابزارهای کلیدی برای دستیابی به تاب آوری رسانه است.
با استفاده از سیستم‌های خودکار تولید محتوا، هوش مصنوعی برای تحلیل داده‌های مخاطبان و ابزارهای مدیریت محتوای پیشرفته، رسانه‌ها می‌توانند هزینه‌های عملیاتی خود را کاهش دهند و در عین حال کیفیت خدمات ارائه‌شده را بهبود بخشند.
برای مثال، استفاده از ربات‌های نوشتن خبر در وبسایت‌های خبری بزرگ، نه تنها باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های حقوقی شده، بلکه سرعت تولید محتوا را نیز افزایش داده است. همچنین، ابزارهای تحلیل داده به رسانه‌ها کمک می‌کنند تا بهترین زمان برای انتشار محتوا، ترجیحات مخاطبان و الگوهای رفتاری آن‌ها را شناسایی کنند و در نتیجه درآمدهای تبلیغاتی خود را بهینه‌سازی نمایند.
البته، سرمایه‌گذاری در فناوری نیازمند هزینه‌های اولیه قابل توجهی است، اما در بلندمدت، این سرمایه‌گذاری می‌تواند منجر به صرفه‌جویی در منابع و افزایش سودآوری شود.
نوآوری در مدل‌های کسب‌وکار یکی دیگر از عوامل تعیین‌کننده در تاب آوری رسانه است.
رسانه‌های سنتی باید از الگوهای قدیمی فاصله بگیرند و به سمت ایجاد اکوسیستم‌های دیجیتال حرکت کنند که در آن، محتوا تنها محصول نباشد، بلکه بخشی از یک شبکه گسترده از خدمات و تعاملات باشد. برای مثال، برخی رسانه‌ها با ایجاد پلتفرم‌های آموزشی، وبینارها یا اپلیکیشن‌های تخصصی، موفق شده‌اند مخاطبان خود را به کاربران فعال تبدیل کنند و درآمدهای متنوعی از طریق فروش دوره‌های آموزشی یا خدمات مشاوره‌ای کسب کنند.
همچنین، مفهوم “محتوای تولیدشده توسط کاربران” (UGC) و استفاده از مدل‌های همکاری با کاربران (مانند پلتفرم‌هایی که به کاربران اجازه می‌دهند محتوای خود را بفروشند) می‌تواند منبع درآمدی جدیدی برای رسانه‌ها باشد. این نوآوری‌ها نه تنها به رسانه‌ها کمک می‌کنند تا منابع درآمدی خود را گسترش دهند، بلکه باعث افزایش تعامل با مخاطبان و ایجاد ارزش افزوده می‌شوند.
یکی دیگر از ابعاد اقتصادی تاب آوری رسانه ، سرمایه‌گذاری در منابع انسانی است.
کارکنان ماهر و انگیزه‌ای به عنوان دارایی‌های استراتژیک رسانه‌ها شناخته می‌شوند که می‌توانند با نوآوری و خلاقیت، راه‌های جدیدی برای کسب‌وکار ایجاد کنند.
رسانه‌هایی که در آموزش و توسعه مهارت‌های کارکنان خود سرمایه‌گذاری می‌کنند، بهتر می‌توانند با چالش‌های فناوری و رقابتی بازار دیجیتال مقابله کنند. برای مثال، آموزش کارکنان به کار با ابزارهای تحلیل داده یا تولید محتوای چندرسانه‌ای می‌تواند منجر به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های عملیاتی شود.
ایجاد فرهنگ سازمانی مبتنی بر همکاری و انعطاف‌پذیری به کارکنان اجازه می‌دهد تا در شرایط تغییرات سریع، استراتژی‌های جدیدی را پیشنهاد دهند.
سرمایه‌گذاری در توسعه منابع انسانی نه تنها به بهبود کیفیت محتوا کمک می‌کند، بلکه به عنوان یک عامل اقتصادی، می‌تواند رسانه‌ها را در برابر ریسک‌های بازار مقاوم‌تر کند.
همکاری استراتژیک با سایر سازمان‌ها، چه درون صنعت رسانه و چه در حوزه‌های دیگر، می‌تواند به عنوان یک استراتژی اقتصادی موثر برای افزایش تاب آوری رسانه عمل کند.
این همکاری‌ها می‌توانند به شکل‌های مختلفی مانند شراکت‌های تولید محتوا، اشتراک در منابع فناوری یا ایجاد پلتفرم‌های مشترک باشند.
برای مثال، رسانه‌های محلی با ایجاد شبکه‌های مشترک برای جمع‌آوری خبر، می‌توانند هزینه‌های عملیاتی خود را کاهش دهند و در عین حال پوشش خبری خود را گسترش دهند.
همکاری با سازمان‌های آموزشی یا نهادهای دولتی برای تولید محتوای تخصصی، می‌تواند منبع درآمدی جدیدی برای رسانه‌ها باشد. این رویکرد نه تنها به رسانه‌ها کمک می‌کند تا هزینه‌ها را تقسیم کنند، بلکه باعث افزایش دسترسی به مخاطبان جدید و ایجاد ارزش مشترک می‌شود.
سیاست‌های دولتی و قوانین بازار نیز نقش مهمی در تاب آوری رسانه ایفا می‌کنند.
دولت‌ها می‌توانند از طریق ارائه مشوق‌های مالیاتی، حمایت از رسانه‌های مستقل یا تنظیم قوانینی برای حمایت از حقوق معنوی محتوا، به ایجاد محیطی پایدار برای رسانه‌ها کمک کنند. برای مثال، در برخی کشورها، دولت‌ها با ارائه یارانه‌های مستقیم یا کاهش مالیات برای رسانه‌های کوچک، به حفظ تنوع اطلاع‌رسانی کمک کرده‌اند.
از سوی دیگر، قوانینی که از رقابت ناعادلانه پلتفرم‌های دیجیتال با رسانه‌های سنتی جلوگیری می‌کنند، می‌توانند به تعادل بازار کمک کنند.
برای دستیابی به تاب آوری رسانه در بلندمدت، رسانه‌ها باید به طور مداوم به روز کردن استراتژی‌های اقتصادی خود را در دستور کار قرار دهند. با توجه به تحولات سریع در فناوری و رفتار مخاطبان، رسانه‌ها باید آماده باشند تا در برابر تغییراتی مانند ظهور فناوری‌های جدید (مانند واقعیت مجازی یا بلاکچین)، تغییرات در سیاست‌های مقرراتی یا تحولات اقتصاد جهانی واکنش نشان دهند.
دکتر علیرضا صارمی مترجم کتاب مزایای تاب آوری در پایان آورده است یکی از راهبردهای پیشنهادی، ایجاد یک واحد داخلی تحقیق و توسعه است که به طور مداوم فرصت‌ها و تهدیدهای بازار را ارزیابی کند و استراتژی‌های نوآورانه را پیشنهاد دهد. همچنین، ایجاد یک فرهنگ سازمانی مبتنی بر یادگیری مستمر و انطباق با تغییرات می‌تواند به رسانه‌ها کمک کند تا در مسیر رشد پایدار قرار گیرند. تاب آوری رسانه یک فرآیند مداوم است که نیازمند تلاش مستمر، انعطاف‌پذیری و دیدگاهی بلندمدت است.
