کرمانشاه نماد تاب‌آوری ایران، با فرهنگ غنی و همبستگی اجتماعی مردمش، الگویی برای سایر شهرهای کشور محسوب می‌شود.
کرمانشاه، استانی تاریخی و فرهنگی در غرب ایران، نه تنها به دلیل آثار باستانی و موقعیت جغرافیایی خود شناخته می‌شود، بلکه به عنوان یک نماد ملی تاب‌آوری در ایران نیز مطرح است. این استان، با سابقه‌ای طولانی در مواجهه با بحران‌ها و بلایای طبیعی، نشان داده است که مردم آن توانایی بازسازی و بازیابی سریع جامعه خود را دارند. در دهه‌های اخیر، زلزله‌ها و بحران‌های اقتصادی و اجتماعی نشان داده‌اند که کرمانشاه یک نمونه بارز تاب‌آوری اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است. تاب‌آوری در این شهر، تنها توانایی مواجهه با بحران‌ها نیست، بلکه نشان‌دهنده ظرفیت تعادل، سازگاری و خلاقیت در شرایط دشوار نیز می‌باشد.
تاریخ کرمانشاه سرشار از مواجهه با بحران‌ها و چالش‌های طبیعی و انسانی است. از جنگ‌ها و تهاجمات تاریخی گرفته تا زلزله‌های ویرانگر، مردم کرمانشاه همواره توانسته‌اند آسیب‌ها را جبران کنند و جامعه خود را بازسازی نمایند. این سابقه تاریخی، پایه‌های تاب‌آوری اجتماعی را شکل داده و نسلی از شهروندان مقاوم و امیدوار را پرورش داده است. شهر کرمانشاه با ترکیب فرهنگ غنی و انسجام اجتماعی بالا، نمونه‌ای از تاب‌آوری جمعی است که توانسته در برابر فشارهای محیطی و اجتماعی پایدار بماند.
کرمانشاه نماد تاب‌آوری ایران، همواره توانسته پس از زلزله‌ها و بحران‌های طبیعی، جامعه خود را سریع بازسازی کند.
تاب‌آوری فرهنگی و اجتماعی
یکی از مهم‌ترین عوامل تاب‌آوری کرمانشاه، فرهنگ غنی و متنوع مردم این استان است. آداب و رسوم محلی، زبان‌ها و گویش‌های مختلف، و هنرهای سنتی، زمینه‌ساز ارتباطات اجتماعی قوی و همبستگی مردمی هستند. تاب‌آوری فرهنگی، به معنای حفظ هویت و ارزش‌های اجتماعی در برابر فشارها و بحران‌ها است. این امر باعث شده که حتی در شرایط سخت، مردم کرمانشاه بتوانند هویت جمعی خود را حفظ کنند و از فرهنگ خود به عنوان منبع قدرت و انگیزه بهره ببرند.
تاب‌آوری اقتصادی
علاوه بر تاب‌آوری اجتماعی و فرهنگی، کرمانشاه نمونه‌ای از تاب‌آوری اقتصادی نیز است. با وجود بحران‌ها و نوسانات اقتصادی، صنایع محلی، کشاورزی و کسب‌وکارهای کوچک در این استان توانسته‌اند ادامه فعالیت دهند و با خلاقیت و نوآوری به شرایط جدید پاسخ دهند. این ظرفیت اقتصادی، نه تنها به بازسازی سریع پس از بحران‌ها کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در افزایش اعتماد و روحیه شهروندان دارد. تاب‌آوری اقتصادی کرمانشاه، نتیجه سال‌ها تجربه و برنامه‌ریزی هوشمندانه برای مدیریت منابع محدود و فرصت‌های موجود است.
تاب‌آوری زیست‌محیطی و اقلیمی
کرمانشاه، با موقعیت جغرافیایی خاص خود، با چالش‌های زیست‌محیطی و اقلیمی متعددی مواجه است. از زلزله و سیل گرفته تا تغییرات آب و هوایی، مردم این منطقه نشان داده‌اند که می‌توانند با هماهنگی جمعی و مدیریت منابع طبیعی، خطرات محیطی را کاهش دهند و از تخریب بیشتر جلوگیری کنند. تاب‌آوری زیست‌محیطی کرمانشاه، نمونه‌ای از تعامل هوشمندانه انسان و طبیعت است که می‌تواند الگویی برای سایر مناطق بحران‌زده ایران باشد.
نقش نهادهای محلی و خانه تاب‌آوری
در تحقق تاب‌آوری کرمانشاه، نهادهای محلی نقش کلیدی دارند. خانه تاب‌آوری ایران، به عنوان یک مرکز تخصصی در زمینه آموزش، پژوهش و توسعه تاب‌آوری، با برگزاری دوره‌ها، کارگاه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی، به تقویت ظرفیت‌های فردی و جمعی مردم کرمانشاه کمک کرده است. این نهاد با همکاری سازمان‌های محلی، تجربه‌ها و دانش تاب‌آوری را در جامعه ترویج می‌دهد و به عنوان پلی میان علم و عمل در راستای تاب‌آوری شهر عمل می‌کند.
تاب‌آوری جمعی و اجتماعی
تاب‌آوری کرمانشاه، تنها یک ویژگی فردی نیست بلکه محصول همکاری و همبستگی اجتماعی است. مشارکت شهروندان در بازسازی محله‌ها، حمایت از آسیب‌دیدگان و مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی و اقتصادی، باعث شده است که شهر و استان پس از بحران‌ها سریع‌تر بازیابی شوند. این تاب‌آوری جمعی، نمونه‌ای از قدرت همبستگی اجتماعی و توانایی انسان‌ها برای مقابله با دشواری‌ها و بحران‌هاست.
کرمانشاه با تلفیق تاب‌آوری فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی، توانسته است به یک برند ملی تاب‌آوری در ایران تبدیل شود. تجربه‌های موفق این استان، می‌تواند الگوی مناسبی برای سایر مناطق کشور باشد. با ادامه حمایت نهادهایی مانند خانه تاب‌آوری و افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت تاب‌آوری، کرمانشاه می‌تواند در آینده نیز نمادی از امید، پایداری و توانمندی مردم ایران باقی بماند. تاب‌آوری در کرمانشاه، یک چشم‌انداز عملی و پویا برای توسعه پایدار و مقابله با بحران‌هاست.
در کنار تمامی عوامل تاریخی، فرهنگی و اجتماعی که کرمانشاه را به برند تاب‌آوری بدل کرده است، نباید از نقش رسانه‌ها و نهادهای علمی غافل شد.
رسانه تاب‌آوری ایران (Resiliency.ir) که با بنیان‌گذاری و مدیریت دکتر محمدرضا مقدسی، پدر تاب‌آوری ایران، فعالیت می‌کند، یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های ترویج و آموزش تاب‌آوری در کشور است. این رسانه که به‌عنوان «خانه تاب‌آوری ایران» شناخته می‌شود، بستری برای تولید محتوای علمی، ترجمه و تألیف ده‌ها کتاب تخصصی و آموزش‌های کاربردی در حوزه تاب‌آوری فردی، اجتماعی و سازمانی فراهم کرده است.
فعالیت‌های دکتر محمدرضامقدسی و همکاران ایشان به ارتقای سواد عمومی و حرفه‌ای در زمینه تاب‌آوری کمک کرده و کرمانشاه را به‌عنوان خاستگاه تاب‌آوری در سطح ملی و حتی منطقه‌ای معرفی کرده است. حضور چنین نهادی و پیگیری علمی و عملی تاب‌آوری در بستر شهری و اجتماعی، مهر تأییدی است بر اینکه کرمانشاه شایسته عنوان «برند تاب‌آوری» است، چراکه از دل تجربه‌های زیسته و پشتوانه علمی، الگویی قابل صدور برای دیگر شهرها ارائه می‌دهد.
شایان توجه اینکه «خانه تاب‌آوری ایران» (Iran home of resiliency)، اولین مرجع تخصصی آموزش تاب‌آوری در فضای مجازی فارسی است که در سال ۱۳۹۴ توسط دکتر محمدرضا مقدسی در کرمانشاه تأسیس شده و به صورت مستقل فعالیت می‌کند.
خانه تاب آوری علاوه بر صدها هزار نفر ساعت آموزش تاب آوری تاکنون بیش از 40 عنوان کتاب تخصصی در زمینه تاب آوری ترجمه و منشر کرده است.این وب‌سایت به آدرس www.resiliency.ir فعالیت می‌کند و با هدف ارتقاء سلامت روان و معرفی مفاهیم تاب‌آوری به جامعه تأسیس شده است. ترکیب ” خانه تاب آوری ” در مرکز مالکیت معنوی کشور به ثبت رسیده است.
