چوگان کرمانشاه قدمتی بسیار کهن دارد و امروزه به عنوان بخشی از میراث ناملموس یونسکو، نماد هویت ملی و فرهنگی ایران محسوب میشود.
چوگان کرمانشاه قدمتی بسیار کهن دارد و در دوره ساسانیان به اوج شکوفایی خود رسید.
چوگان یکی از قدیمی ترین ورزش‌های سنتی ایران است که در آن بازیکنان با سوارکاری بر روی اسب و استفاده از چوب‌های خمیده (چوگان)، یک توپ چوبی یا پلاستیکی را به سمت دروازه حریف هدایت می‌کنند. این ورزش ترکیبی از مهارت‌های اسب‌سواری، هماهنگی تیمی و استراتژی است و ریشه در فرهنگ و تاریخ ایران باستان دارد. چوگان نه تنها یک ورزش، بلکه نمادی از شجاعت، زیبایی و هنرمندی سوارکاری ایرانیان به‌شمار میرود.
تاریخچه چوگان در کرمانشاه با توجه به منابع تاریخی و باستان شناسی، قدمتی بسیار کهن دارد. بر اساس اسناد موجود، این ورزش از حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد در ایران شکل گرفت و در دوره هخامنشیان نیز رواج داشته است؛ به طوری که در زمان کشورگشایی داریوش اول در هند نیز این بازی اجرا میشد.
برخی منابع قدمت این ورزش را حتی تا پنج هزار سال قبل از میلاد مرتبط با میراث ایرانی می‌دانند که باستان شناسان نیز شواهدی از آن یافته اند. در سالهای اخیر، کرمانشاه به عنوان یکی از مراکز مهم چوگان در ایران مطرح شده و رویدادهایی مانند برگزاری آیین ملی چوگان در شکارگاه تاریخی خسرو پرویز این استان، حضور استانهای غرب کشور را به خود جلب کرده است
تشکیل اولین هیات چوگان استان کرمانشاه در سال ۱۴۰۲ نیز گامی مهم در توسعه و معرفی این میراث فرهنگی به شمار میرود.
چوگان قدمتی هزاران ساله دارد و در منابع تاریخی ایران، به ویژه دوره ساسانی، به عنوان سرگرمی پادشاهان و جنگاوران یاد شده است. این ورزش در گذشته نه تنها برای تفریح، بلکه برای تقویت مهارت‌های نظامی و هماهنگی سواران استفاده میشد. همچنین، چوگان به عنوان بخشی از آیین‌های ملی، در جشن‌ها و مراسم مهم مانند جشن نوروز یا سال‌نو اجرا میشد و نماد پیوند انسان با طبیعت و قدرت ایرانیان بود.
آیین چوگان به مجموعه قواعد، آداب و رسومی اشاره دارد که در اجرای این ورزش رعایت میشود. این آیین شامل قوانین بازی، طراحی زمین، شیوه پوشش بازیکنان و حتی مراسم‌های قبل و بعد از مسابقه است. به عنوان مثال، در گذشته، چوگان با رعایت جشن‌های خاصی همراه بود که در آن شاهان یا اشراف حضور داشتند. امروزه نیز برخی از این آداب در تظاهرات فرهنگی یا مسابقات سنتی زنده نگه داشته شده‌اند.
چوگان سنتی در زمین‌های ویژه‌ای به نام «میدان چوگان» انجام میشود که معمولاً مستطیل شکل و با ابعاد مشخص است. در ایران، برخی از میدان‌های تاریخی مانند میدان نقش جهان اصفهان یا میدان‌های قدیمی دیگر، گاهی میزبان مسابقات چوگان است. همچنین، در مناطق روستایی و استان‌هایی مانند چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه یا خراسان، این ورزش به صورت سنتی و محلی برگزار میشود، به ویژه در جشن‌های دینی یا ملی.
امروزه، چوگان به عنوان میراث فرهنگی ناملموس ایران شناخته شده و تلاش‌هایی برای حفظ و احیای آن انجام می‌گیرد. برخی از شهرهای ایران، مانند اصفهان، تهران و شیراز، مسابقات چوگان را در قالب جشنواره‌ها یا نمایش‌های فرهنگی برگزار می‌کنند. همچنین، چوگان به عنوان نمادی از هویت ایرانی، در مجامع بین‌المللی مانند یونسکو معرفی شده است. این ورزش نه تنها پیوندی میان گذشته و حال است، بلکه به عنوان ابزاری برای معرفی فرهنگ ایران به جهان عمل می‌کند.
